Η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας έχει καθορίσει την νοοτροπία του Έλληνα. Τον ατομικισμό του, τις προτιμήσεις του, το πολίτευμά του, το επάγγελμα του και γενικά την ιδιοσυγκρασία του.
Οι συνθήκες που ζει, η φτωχή και δύσκολη σε διαχείριση γη, η ανάγκη να εμπορεύεται, η γνώση του έξω από αυτήν του Ελληνικού χώρου, έκανε τον Έλληνα έμπορο κοσμοπολίτη. Έτσι ενώ πάντα υπήρχε ο αγρότης που αφού ήταν υποχρεωμένος να παραμείνει στην γη του και έτσι να μείνει αγράμματος και αστοιχείωτος, η συναναστροφή των εμπόρων με ξένους πολιτισμούς έδωσε την γνώση στους Έλληνες να γνωρίζουν και να δημιουργούν από μόνοι τους. Υπάρχουν λοιπόν πολλές Ελλάδες, σπαρμένες σε όλη την χώρα. Η ηπειρωτική Ελλάδα, η Αιγαιοπελαγίτικη Ελλάδα, η Ιόνιος Ελλάδα, η Κρητική, αλλά αργότερα ή Ιταλική, η Ευρωπαϊκή, η Μικρασιατική και τώρα η Αμερικάνικη και η Αυστραλέζικη.
Σε όλα τα χρόνια της, η καταπίεση από τους ξένους και τους ντόπιους προύχοντες δεν ήταν ίδια σε όλη την Ελλάδα, ούτε σε όλους τους Έλληνες.
Άλλοι από αυτούς ήταν καταπιεστές και άλλοι όχι. Ποτέ όμως οι ίδιοι. Ποτέ η άρχουσα τάξη δεν κατάφερε να παραμείνει η ίδια και σίγουρα όχι σε όλο τον Ελλαδικό χώρο.
Η Ελλάδα έχει γνωρίσει διαφορετικές κατοχές, από την περίοδο των Περσών μέχρι τώρα.
Αλλά πάντα ήταν διεσπαρμένες και χωρίς μεγάλη επιρροή. Οι Ρωμαίοι έπαρχοι, οι Βυζαντινοί έπαρχοι, οι Τούρκοι πασάδες και μόνο τα τελευταία χρόνια, μετά την ένωση της Ελλάδας υπήρχε μια Ελλάδα, η Ελλάδα του Τρικούπη.
Έτσι ο Ελληνικός πληθυσμός δεν είχε ποτέ την συνοχή που χρειάζεται για να γίνει ένα ενιαίο κράτος, με κοινή συνείδηση, κοινά όνειρα και κοινές προοπτικές.
Ο αρχαίος Έλληνας εφηύρε διαφορετικό τρόπο διακυβέρνησης που από την μια μεριά ενώνει τις διαφορές, αλλά από την άλλη τις οξύνει. Η δημοκρατία σαν ένα πολίτευμα χαλαρό, χωρίς συνοχή και καταπίεση, αφήνει τις μικρές κοινωνίες να κυβερνώνται μόνες τους, χωρίς καθοδήγηση από την κεντρική εξουσία. Έτσι έδωσε την δυνατότητα στους προύχοντες, στους έμπορους, στους πλοιοκτήτες ή σε άλλους μικρούς που αποκτούσαν μια μικρή σχετικά περιουσία, να αποκτούν και την πολιτική εξουσία. Με αυτόν τον τρόπο είχαν στα χέρια τους και το πεπόνι και το μαχαίρι, σχετικά εύκολα γιατί γενικά οι υπόλοιποι δεν είχαν την δύναμη ούτε την γνώση να τους αντιπαρατεθούν. Στις περισσότερες περιοχές η δημοκρατία έτσι έγινε μέσο καταπίεσης και παραπλάνησης του λαού. Αλλά πάντα ήταν διαφορετική. Άλλοτε τα συμφέροντα ήταν κάποιων εμπόρων, άλλοτε των πλοιοκτητών, άλλοτε των αγροτών.
Στα χρόνια που ο Έλληνας ήταν υπόδουλος η καταπίεση από την κεντρική εξουσία έρχονταν αμβλυμένη στην περιοχή του και πέρναγε μόνο μέσα από την τοπική καταπίεση. Η κεντρική εξουσία δεν είχε την δύναμη να μάθει, λόγω της διαμόρφωσης της περιοχής και της δύσκολης επικοινωνίας, τι συνέβαινε στην περιοχή αυτή. Έτσι έδινε λαβή στους τοπικούς άρχοντες για μεγαλύτερη εξουσία και σίγουρα για διαφορετική συμπεριφορά σε σχέση και με τους γείτονές τους.
Αυτή η διαφορετικότητα δεν κατάφερε ποτέ να διαμορφώσει μια κοινή συνείδηση και ανέπτυξε τον ατομικισμό. Ο Έλληνας έμαθε ότι ο εχθρός του είναι η τοπική εξουσία. Ξέχασε την δημοκρατία και ανέπτυξε τον ατομικισμό.
Τα χρόνια του Τρικούπη προσπάθησε η Ελλάδα να γίνει ενιαίο κράτος με κοινούς στόχους, αλλά ακολούθησαν άλλα χρόνια που κατέστρεψαν αυτή την προσπάθεια. Οι συνεχόμενοι πόλεμοι και τελικά ο εμφύλιος έδωσε το τελευταίο ράπισμα σε όσους περίμεναν να δουν μια ενιαία Ελλάδα. Οι περισσότεροι από αυτούς πέθαναν δίνοντας το πολυτιμότερο αγαθό σε έναν αγώνα με τη χειρότερη έκβαση.
Στα χρόνια που ακολούθησαν η ιδιοτέλεια από τους πολιτικούς και τους επιχειρηματίες όξυναν την κατάσταση. Ο χρηματισμός έγινε κανόνας και η δικτατορία φρόντισε καλά τους δικούς της, με αποτέλεσμα να έχουμε μια τάξη πλούσιων και μια τάξη φτωχών. κοινή για πρώτη φορά στην ιστορία.
Η τάξη αυτή απέκτησε την εξουσία το 1981 και είχε σαν όραμα την ανάπτυξη. Αυτή ήρθε για τους λίγους που έγλειψαν την εξουσία όπως ήξεραν οι πατεράδες τους.
Έτσι η κοινή συνείδηση είναι πλέον ουτοπία στην Ελλάδα του 21ου αιώνα. Αν και όλοι την ζητούν, φάνηκε στην διοργάνωση των Ολυμπιακών αγώνων, φάνηκε στην εκπλήρωση του στόχου της ευρωζώνης, κανείς όμως δεν την οραματίζεται.
Η κυβέρνηση του Καραμανλή βοήθησε σε αυτό με την έλλειψη στόχου, με την παραπλάνηση του λαού για δήθεν παροχές ενώ έφτιαξε επανειλημμένα σκάνδαλα. Από τη μια μεριά η εκπαίδευση, έστω και ελλιπής, και από την άλλη η παγκοσμιοποίηση έδειξαν στις νεότερες γενιές ότι μόνο μέσα από κοινές τακτικές μπορούμε να πορευτούμε. Από την άλλη τα σκάνδαλα του χρηματιστηρίου, των υποκλοπών, του Βατοπεδίου, έδειξαν ότι οι κατέχοντες γίνονται περισσότερο κατέχοντες. Το τελικό ράπισμα το έδωσε η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση.
Η καταπίεση των νέων όταν δεν βρίσκουν δουλειά και όταν βρουν δεν πληρώνονται αρκετά και σίγουρα δεν είναι σταθερή με προοπτικές ενώ από την άλλη αυτοί και οι οικογένειές τους έχουν επενδύσει αρκετά είναι κάποιοι από τους λόγους της εξέγερσης. Η έλλειψη οικολογικής συνείδησης, η έλλειψη ανάπτυξης και η άμεση σύγκριση σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης είναι άλλοι παράγοντες.
Η ανάγκη για όραμα σε μια κοινωνία είναι πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας. Τώρα ψάχνουμε να βρούμε όραμα, να το δώσουμε στην νέα γενιά, όταν η κρίση λόγω εξωγενών παραγόντων έγινε εμφανής. Όταν εμείς προσπαθούμε με μέσα που βοήθησαν μικρές κοινωνίες να αναπτυχθούν να ζήσουμε σε ένα περιβάλλον παγκόσμιο. Όταν βάζουμε το μικρόκοσμό μας πάνω από το κοινό καλό. Όταν δεν ξέρουμε να συνεργαζόμαστε και κανείς δεν μας μαθαίνει.
Τι περιμένουμε;
Στις δημοκρατίες ψηφίζουμε τις αλλαγές κάθε τέσσερα χρόνια. Θα περιμένουμε;
Ο κόσμος τρέχει πλέον με άλλους ρυθμούς. Μήπως είναι καιρός να αλλάζουμε κάθε χρόνο κυβέρνηση;
